พิธีลอยอังคาร เป็นความเชื่อที่มีมาอย่างยาวนานตั้งเเต่สมัยโบราณ การลอยอังคาร หมายถึง การนำเถ้าถ่านที่เหลือจากการเผาศพไปลอยในเเม่น้ำ การลอยอังคารจะช่วยส่งดวงวิญญาณของผู้ล่วงลับไปสู่ภพภูมิที่ดี มีเเต่ความร่มเย็นเป็นสุข ส่วนที่นำไปลอยแม่น้ำก็คือ “ขี้เถ้า” หรือที่เรียกกันว่า “อังคาร” นั้นเอง และส่วนที่เก็บไว้บูชา นั้นก็คือส่วน “กระดูก” หรือที่เรียกว่า “อัฐิ” โดยจะเก็บไว้ในโกฐ ความเป็นมาในการลอยอังคาร ไม่ปรากฏหลักฐานแน่ชัดว่าเริ่มต้นลอยอังคารมาในสมัยใด เป็นแต่เพียงสันนิษฐานว่า พิธีนี้ได้รับอิทธิพลมาจากชาวอินเดีย ซึ่งนับถือศาสนาพราหมณ์ – ฮินดู ถือคตินิยมว่า ผู้ล่วงลับไปแล้วจะมีความร่มเย็นเป็นสุข แม้เกิดในภพใด ๆ ขอให้อยู่เป็นสุข เหมือนน้ำที่มีแต่ความชุ่มเย็น นั้นเอง
ส่วนสถานที่ที่นิยมไปลอยอังคารมากที่สุดได้แก่
- ท่าเรือสัตหีบ จังหวัดชลบุรี
- ปากอ่าว , ปากน้ำ จังหวัดสมุทรปราการ
- หน้าวัดหลวงพ่อโสธร จังหวัดฉะเชิงเทรา
เครื่องใช้ในพิธีมีดังนี้
- ดอกไม้สด 1 กำ หรือพวงมาลัย 1 พวง
- ธูป 7 ดอก เทียนหนัก 1 บาท 1 เล่ม
- พาน สำหรับใส่ดอกไม้ธูป เทียน และใส่เหรียญ
- เชือก 1 เส้น สำหรับมัดธูป ดอกไม้ ที่เสาหัวเรือ
- กระทงดอกไม้ 7 สี 1 กระทง
- ลุ้งใส่อังคาร และผ้าขาวสำหรับห่อลุ้ง
- ดอกมะลิ – ดอกกุหลาบหรือดอกไม้อื่นๆ ตามจำนวนผู้มาร่วมพิธี
- น้ำอบไทย
ลำดับพิธีการลอยอังคาร
- การบูชาแม่ย่านางเรือก่อนขึ้นเรือ
- ไหว้อังคารบนเรือก่อนทำพิธีลอยอังคาร
- บูชาเจ้าแม่นที – ท้าวสีทันดร
- ลอยอังคาร